Bel Fıtığı 3

Bel fıtığına yakalanmış bir hastanın hayatı artık eskisi gibi değildir. Genelde orta yaşlarda görülse de bu rahatsızlığa her yaşta yakalanabilirsiniz.Çektirdiği dayanılmaz acılarla adı bel fıtığı olan bu hastalık nedir? Neden oluşur?

Bel fıtığı; Belimizde vücudu ayakta tutan beş tane omur kemiği ve bu kemiklerin arasında disk adı verilen kıkırdaklar vardır, bu kıkırdakların içi de jöleye benzer bir sıvı bulunur. Vücuda ağır yük bindiğinde, ani ve ters hareketlerde bulunma düşme, çeşitli kazalar disk içindeki jöleye benzeyen bu sıvının dışarı çıkmasına neden olur. Dışarı çıkan bu sıvının omuriliğe ve sinirlere baskı yapmasına Bel Fıtığı denir. Bel fıtığı kuyruk sokumu ile onun bir üstündeki omur arasındadır.

 

 

Ön ısınma hareketleri yapmadan, bilinçsizce spor, futbol, güreş, halter, basketbol ve savunma sporlarını yapmak; aşırı stres yorgunluk kasların aşırı gerilmesine neden olur bu da bel fıtığına neden olabilir. Ayrıca aksırma, ıkınma ve hapşırma gibi basit sebeplerden dolayı da ortaya çıkabilir.
Bel fıtığının en önemli belirtileri bel ve bacaklara vuran ağrılardır. Bacaklarda uyuşma, karıncalanma, hastalık ilerlemişse bacaklarda kuvvet kaybı el ve ayaklarda duyu kaybı, idrarını tutamama şeklinde görülebilir. Bel fıtığının ağrısı çok şiddetli ve yakıcı bir ağrıdır. Hastalığın çok ilerlemiş evrelerinde felç öncesi durumlar,bacaklarda hissizleşme de görülebilir.



 

KLİNİK EVRELEME

Bel fıtığı nedeniyle tedavi edilecek hastalar aşağıdaki evrelerden herhangi birinde bulunur.

1- Ani bel ve veya ayak ağrısı, yatak istirahati ve ilaçlarla rahatlama oluyor.

2- Ağrılı dönemler tekrarlıyor, kısmen rahatlama oluyor, fakat sıklıklar artıyor ve düzelme süresi uzamaya başlıyor.

3- Sosyal, iş ve aile yaşantısının zora sokan ağrılı dönemler, hasta bu durumdan çok şikayetçi. İlaç tedavisi ve istirahate cevap vermiyor.

4- Yukarıdaki 3 durumdan biriyle birlikte, ayakta ortaya çıkan kuvvetsizlik, duyu kaybı, idrar ve dışkılama problemleri. Çekilen MR da , şikayetleri net olarak açıklayan bel fıtığı.

5- Yerleşmiş bel ağrısı, genellikle yaşlı hasta , yürüdüğü zaman ayaklarında ortaya çıkan kesiklik,ağrı ve duyu kusurları. MR’da birden fazla seviyede geçirilmiş bel fıtıklarına bağlı, omurilik kanalının daralması.

6- Hiçbir şikayeti kalmamış hastada , MR da görülen bel fıtığı.

7- Hastanın ağrıları geçmiş, ancak kalıcı kuvvetsizlik ve idrar problemleri mevcut.

 

NORMAL KESİT, OMURİLİK KANALI BEL FITIĞI BEL FITIĞI VE MR OMURİLİK KANALININ DARALMASI

HASTALIĞIN TANISINDA:Klinik muayene bulguları, direkt röntgen, MRİ ( Manyetik Rezonans), CT( Bilgisayarlı Tomografi) sıklıkla kullanılır. EMG dediğimiz sinirlerin elektrofizyolojik tetkiki nadiren gerekir

TEDAVİ PRENSİPLERİ 4 ANA BAŞLIK ALTINDA TOPLANABİLİR:

YATAK İSTİRAHATİ İLAÇ KULLANIMI FİZİK TEDAVİ VE EGZERSİZ CERRAHİ TEDAVİ

Evre 1-2-3-4 Evre 1-2-3-4-5 Evre 1-2-3 Evre 3-4-5

Evre 6 da risk faktörleri üzerinde durulur ve egzersiz programı uygulanır.

Evre 7 de bulgular kalıcı olduğu için cerrahi tedavi uygulanması gereksizdir. Ancak, ayaklarda felç ve idrar – dışkılama kusuru saatler önce başlamış hastalarda ilk 12-24 saat arası acil cerrahi tedavi uygulanabilir.

TEDAVİ PRENSİPLERİ 4 ANA BAŞLIKTA ÖZETLENEBİLİR Sayfayı yazıcıya gönder

-YATAK İSTİRAHATİ : EVRE 1-2-3-4

-İLAÇ KULLANIMI: EVRE 1-2-3-4-5

-FİZİK TEDAVİ ve EGZERSİZ: 1-2-3

-CERRAHİ TEDAVİ: EVRE 3-4-5

YATAK İSTİRAHATİ: ilk 4 evrede de kısmen fayda sağlar. Özellikle 1. evredeki hastalar için vazgeçilmezdir. Tedavi planında özellikle başlangıçtaki yatak istirahati çok önemlidir. Omurgalar arasında yırtılan kıkırdağın omurilik ve sinirleri sıkıştıran kıkırdağın yapısı % 80 oranında su içerir. Hareketsizlik ve istirahat altında yırtılan kıkırdağın su içeriğinin vücut tarafından emilmesiyle, kıkırdağın hacmi küçülür ve sinire olan bası azalır. Ayrıca iki omurga arasındaki kıkırdaktaki basınç yatan insanda 1 kabul edilirse, ayağa kalkıldığında 2, oturma durumunda 4 misline ulaşır. Görüldüğü gibi hem kıkırdağın su kaybederek küçülmesi ve bu arada omurgalara yansıyan basıncın düşük olması için, bel fıtığının başlangıcında kesin yatak istirahati gerekir. Ancak bu istirahat 5 günü geçmemelidir. Uzatıldığında adelelerde hareketsizliğe bağlı erimeler başlar ve aktif hayata dönen kişide zorluklar yaratır.

İLAÇ KULLANIMI: 1-2-3-4-5 evrelerde kullanılır. Yatak istirahatine ek olarak bazı analjezik- antienflamatuar ve adele gevşetici ilaçların kullanımından hastalar fayda görür. Bu ilaçlar ağrı kesici özellikleri yanında, yırtılan kıkırdak ve bası altındaki sinir kökünün çevresindeki ödemide çözerek etki ederler. Adele gevşetici ilaçların ise sadece kesin yatak istirahati yapanlarda kullanılması önerilir. İşine dönen, günlük aktivitesine devam eden hastalarda kullanılması, adelelerin gevşemesiyle, omurgalara daha fazla yük binmesine neden olarak , bel fıtığı oluşmuş mesafede basıncı arttırabilir. Buda yırtılan yastıkçığın iyileşmesini engeller. Bel fıtığı nedeniyle kullandığımız bütün ilaçların uzun süreli kullanımda, özellikle karaciğer fonksiyonlarını bozmak ve mide ülseri gibi hastalıkları alevlendirmek gibi yan etkileri vardır. Kullanımları mutlak hekim kontrolünde yapılmalıdır.

FİZİK TEDAVİ VE EGZERSİZ: Bel fıtığı sonucu oluşan adele spazmı ve ödemi çözmek için kullanılır. Egzersizlerle de amaçlanan karın ve sırt kaslarının gücünü arttırarak, omurganın kemik sitemine düşen gücün dengeli dağılımını sağlamaktır.

Egzersiz programı başlangıçta 3-5 dakika gibi kısa süreli başlar. Gün geçtikçe süresi arttırılır. Ameliyat sonrasıda aynı egzersiz programı kullanılmaktadır.egzersizler için fizyoterapistinize danışmalısınız

 

CERRAHİ TEDAVİ: Yırtılan yastıkçığın , sinirlere ve omuriliğe olan basısını ortadan kaldırmayı amaçlar. 3-4-5 . evrelerdeki hastalarda cerrahi uygulanmalıdr Bu gün için bilinen cerrahi teknikler :

Klasik diskektomi

Mikrodiskektomi

Endoskopik diskektomidir.

Bize göre artık klasik diskektomi tarihe karışmıştır. Mikrodiskektomi ve endoskopik diskektomi tercih edilmesi gereken yöntemlerdir. Hastaların kısa sürede işlerine dönmesi, ameliyat sonrası rahat bir nekahat dönemi geçirmesi gibi hastaların en büyük beklentilerini karşılayan bu yöntemler, ilerde fıtığın tekrarlama oranınıda en aza indirmektedir. Hastanemizde gerçekleştirilen bel fıtığı ameliyatlarında her ikiside kullanılmaktadır. Hastanın ben şu yöntemi istiyorum demesi yeterli değildir. Size uygulanacak tekniği mevcut durumunuz ve filimlerdeki görüntü sonrası biz seçmekteyiz. Her iki ameliyat tekniğininde kendine göre avantaj ve dezavantajları göz önüne alınarak, size en uygunu seçilmekte ve uygulanmaktadır.

Ancak endoskopik diskektominin avantajları ve uygulama alanı hızla artmaktadır. Bizim hastanemizde Alman Storz firmasının Destandau cihazı kullanılarak bu ameliyat yapılmaktadır. Çünkü bu yöntemde, omurilik kanalı içindeki serbest fıtık parçalarıda rahatlıkla görülüp çıkarılmakta, iki omurga arasına sokulabilen görüntü kamerasıyla içerde kalan fakat hastayı rahatsız etmesede daha sonra tekrarlamalara neden olabilecek parçaların çıkarılmasına olanak tanınmaktadır. Diğer hiçbir endoskopik bel fıtığı ameliyatında bu avantajlar mevcut değildir. Ayrıca bütün bel fıtıklarının % 10 kadarını oluşturan yan yerleşimli fıtıklar bu endoskopik teknikle hiç zarar vermeden kolayca çıkarılmaktadır.

Ameliyata pozitif katkıda bulunan etkenler:

-Hastanın şikayetleri, muayenesi ve çekilen MR arasında uyumluluk

-Bası gelişen sinir dokusunda hasar tam yerleşmeden ameliyat edilmesi

-Hastanın normal kilolu olması.

-Hastanın diabetik ve hipertansiyonu bulunmaması

-Hastanın ağrı eşiğinin normal olması

-Hastanın tedavi prensiplerini iyi anlayarak, hekimine güvenmesi. Parasal problemlerin hastayla hekim arasında sorun teşkil etmemesi.

-Hastanın ameliyat sonrası rehabilitasyon programını anlayabilecek düzeyde psikolojik yönden stabil olması.

-Hastanın ameliyat nedeniyle başka çıkarlar beklememesi (örneğin bu ameliyattan sonra emekli olmayı bekleyen kişi.)

-Cerrahın tecrübesi ve hastaya uygun ameliyat yöntemini seçebilmesi

 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

BEL FITIĞI FEDAVİSİNDE


 

Elektroterapi
 

 
Elektroterapi , cilt, cilt altı ve derin kas gruplarının yüksek frekanslı elektriksel uyarılarla aktif hale getirilmesi esasına dayanmaktadır. Bu teknik, vücuda yerleştirilen elektrotlarla doğru akım kullanılarak uygulanır.

Elektroterapi bölgesel zayıflamayı, sarkık ve güçsüz kasların toparlanmasını, cilt ve cilt altı dolaşımını artırarak cildin kalitesinin artmasını, uygulanan bölgenin sıkılaşmasını sağlar. İşlem esnasında uygulama alanlarındaki aktivite dokulardaki oksijenlenmeyi artırarak yağların yakımını hızlandırır.

Özellikle, elektroterapi sonrasında lenf drenajı uygulaması çok iyi sonuç vermektedir. Kombine olarak yapılan diğer tedavilerle kilo verme kolaylaşır.

Etkili olduğu sorunlar nelerdir ?

Bölgesel yağlanma da yağ yıkımı (lipolitik etki)
Cilt sarkmasında toparlanma(sıkılaşma)
Vücut yağ oranının azaltılması
Yağ birikimlerinin azaltılması    
Gevşekliğin giderilmesi          
Vücudun şekillendirilmesi
Birikmiş sıvıların azaltılması ve drenajı          
Dolaşım bozukluğu bulgularının azaltılması       
Kas spazmlarının giderilmesi        
Kronik kas ve eklem ağrılarının hafifletilmesi         
Sırt ağrıları ve nevralji benzeri nörolojik ağrıların yatıştırılması

FİZYOTERAPİ


 

Fiziksel metotlarla yapılan tedaviye fizikterapi veya fizyoterapi denir. Geçirilen bazı hastalıklardan veya felçlerden sonra tedavi amacıyla uygulanan fizik usuller çok çeşitlidir. Uzun süre kullanılmama se­bebiyle hareketsiz kalan kas ve eklemleri tekrar işleyebilir duruma getirmek yani rehabilitasyonu sağlamak için uygulanır. Beden hareketleri yaptırmak, masaj yap­mak, çeşitli ışınlar ve aletler kullanmak fizikoterapinin konusuna girer. Fizikoterapinin cerrahide özellikle ortopedide önemi büyüktür. Çünkü ameliyattan sonra vücu­dun iyi çalışabilmesi, hastanın .ağrılı ek­lemlerini tekrar eskisi gibi kullanabilmesi (rehabilitasyon), çok kere fizik tedavi ile sağlanabilmektedir. Fizik tedavi bir program içinde hastanın güvenini artıracak biçimde bu konuda eği­tim görmüş fizik tedavi uzmanlarının ne­zareti altında uygulanır. Çeşitli fiziksel öl­çülerin yapılması, hastanın güveninin, iş­birliğinin ve iyîieşme isteğinin uyandırıl-ması, hastalıkla ilgili diğer uzmanlarla iş­birliğinin sağlanması gereklidir.

RAHABİLİTASYON


Rehabilitasyon, kişinin doğuştan veya sonradan, herhangi bir nedenle oluşan kalıcı veya geçici yetersizliklerinin, kaybedilmiş bazen de limitlenmiş olan fonksiyonel kapasitesinin belirlenerek tedavi edilmesi, psikolojik sosyal ve mesleki açıdan da desteklenerek günlük yaşamda bağımsız duruma gelmesini sağlamaktır. Çok yönlü tedavi yaklaşımı olan rehabilitasyon, bedensel özürlülerde hastalığa ve hastaya özgü fizyoterapi ve rehabilitasyon programını gerektirir ve rehabilitasyon programının standardizasyonu yoktur.Rehabilitasyon tedavisi ekibinde fizik tedavi uzmanı, fizyoterapist, psikolog ve sosyal hizmet uzmanı gibi kişiler yer alır.


KİŞİLER AŞIRI SYRESTEN SİNİRLER ÇOK GERİLDİĞİNDEN,STRES BEL FITIĞI NEDENİ OLABİLİR.


HANGİ SPORLAR BEL FITIĞINI ÖNLER?

KARIN VE BEL KASLARINI GÜÇLENDİREN SPORLAR BEL FITIĞININ ÖNLENMESİNDE VE TEDAVİSİNDE ETKİLİDİR. ÇÜNKÜ VÜCUDUN YÜKÜNÜ BEL VE BOYUNDAKİ OMURLAR TAŞIR . BU KASLARIN GÜÇLÜ OLMASI OMURLARA BİNEN YÜKÜ AZALTIR. SPORLARIN KİŞİNİN FİZİKİ YAPISINA VE KONDİSYONUNA GÖRE YAPILMASI GEREKİR. HİÇ SPOR YAPMAMIŞ BİR İNSANIN BİRDENBİRE HIZLI BİR TEMPO İLE YÜZMEYE , YÜRÜMEYE VEYA KOŞMAYA BAŞLAMASI VÜCUDUN BAŞKA YERLERİNE ZARAR VEREBİLİR. BEL FITIĞININ HEM ÖNLENMESİ HEMDE TEDAVİSİ İÇİN EN YARARLI SPOR YÜZMEDİR. ÖZELLİKLE SERBEST SİTİL VE SIRT ÜSTÜ YÜZME KASLARI AHENKLİ BİR ŞEKİLDE ÇALIŞTIRACAĞI İÇİN FAYDALIDIR. YÜZME HEM SIRT HEM DE KARIN KASLARININ KUVVETLENMESİNİ SAĞLAR. 40 YAŞININ ÜZERİNDEKİ KİŞİLERDE İSE AĞIRLIKLI OLARAK YÜRÜYÜŞÜ ÖNERİYORUZ. AĞIRLIK KALDIRMA VE SERT HAREKETLER GEREKTİREN SPORLARIN YAPILMASI ÖAELLİKLE BEL FITIĞI OLAN HASTALAR İÇİN ÇOK SAKINCALIDIR. AYNI ŞEKİLDE VÜCUDU EĞEREK BİSİKLETE BİNMEKTE SAKINCALIDIR.


REHABİLİTASYON NEDİR?

BİR REHABİLİTASYON UZMANI TARAFINDAN HASTAYA UYGULANAN ÖZEL HAREKETLERDİR. ÖZETLE EGZERSİZ PROGRAMIDIR DİYEBİLİRİZ. BU TEDAVİYİ DE KESİNLİKLE BİR UZMANIN UYGULAMASI GEREKMEKTEDİR. YANLIŞ HAREKETLER HASTAYI İYİLEŞTİRMEK BİR YANA DAHA KÖTÜ DURUMLARA GETİRİR. HASTA BELİRLİ BİR NOKTAYA GELDİKTEN SONRA REHABİLİTASYON UZMANIN ÖĞRETTİKLERİ DOĞRULTUSUNDA YAPACAĞI HARAKETLERE EVDE DE DEVAM EDEBİLİR.



AMELİYAT, BEL FITIĞI NEDENİYLE FİZİKSEL KUSUR OLUŞMUŞSA HASTA İDRARINI VE BÜYÜK ABDESTİNİ KONTROL EDEMİYORSA, HASTADA FELÇ ÖNCESİ BELİRTİLER BAŞLAMIŞSA GEREKLİ OLUYOR. BU BELİRTİLERİN EN ÖNEMLİSİ KASILMALARDIR. AYRICA YAPILAN TÜM REHABİLİTASYON VE FİZİKOTERAPİ TEDAVİLERİ SONUÇ VERMİYORSA O DURUMDA CERRAHİ MÜDAHALE ÖNERİLİYOR.



BU AMELİYATLAR RİSKLİ Mİ?

BÜTÜN AMELİYATLAR GİBİ BU DA RİSKLİDİR. HERKES KENDİNE GÖRE BİR CERRAHİ YÖNTEM UYGULUYOR. KİMİSİ DİSKİ TAMAMEN ÇIKARIYOR. KİMİSİ ÇIKAN BÖLGEYİ TRAŞLIYOR. SONUÇLARDA CERRAHİNİN YAPILDIĞI KURUMA VE YAPAN CERRAHA GÖRE DEĞİŞİYOR.


CERRAHİ MÜDAHALE SONRASI REHABİLİTASYONA GEREK OLUYOR MU?

BU HASTALARIN DA AMELİYAT SONRASINDA ÇOK CİDDİ REHABİLİTASYON PROGRAMLARINA KATILMASI GEREKİYOR. BU PROGRAMLAR EN AZ 10 EN ÇOK 20 SEANS SÜRÜYOR. HASTA UZMANIN VERDİĞİ HAREKETLERİ BİR ÖMÜR BOYU EVDE YAPMAYA DEVAM EDİYOR.


ŞİŞMANLARDA FAZLA KİLOYLA BİRLİKTE BELE BİNEN YÜK ARTAR. ANİ KİLO ALIP VERME DE BEL FITIĞINA ETKİLİDİR. ŞİMAN KİŞİNİN BEL FITIĞI TEDAVİSİNDE KİLO VERMESİ ŞARTTIR.DİYETLE BİRLİKTE REHABİLİYOSYONDA GEREKİR.